Klok Klok
Hoewel bij de laatste val van de toren in 1876 of misschien zelfs bij een eerdere ineenstorting van de Nederlands Hervormde kerk, de klok een barst opliep, heeft deze in de nieuw gebouwde toren in 1877 weer een plaats gekregen.

De klok dateert van 1541 en is in opdracht van Henricus de Merode, heer van Pitersheim, door klokkengieter Jan Waghevens gemaakt. Hoe de klok dan in Wilnis is terecht gekomen is niet bekend, maar waarschijnlijk is dit een geschenk geweest aan de geestelijkheid alhier. Dit Pitersheim is nu nog een ruïneburcht in het Belgische Lanaken. In de parochiekerk van Lanaken is de gedenksteen van Henricus van Merode en zijn huisvrouw aanwezig. Opvallend is dat de parochiekerk aan St.Ursula is gewijd. De klok in de toren draagt ook de naam St.Ursula.

Of de klok ter gelegenheid van de kerkbouw in 1563 is geschonken of misschien al eerder naar Wilnis is gekomen voor een daarvoor gebouwde (houten) kerk, is eveneens niet bekend.

Het is niet zo verwonderlijk, dat deze klok bij de val een barst heeft opgelopen, aangezien deze een gewicht 870 kg. heeft.

Bij de bouw van de laatste kerk en toren in 1877 is de klok een halve slag gedraaid in de klokkenstoel omdat de klepel in de loop van vele jaren slijtage heeft veroorzaakt en men vreesde voor doorslijten van de klokwanden.


Hier is te zien hoe de klepel na 335 jaar een slijtage aan de klokwand heeft veroorzaakt.

Buiten het feit, dat de klok enkele keren een enorme val heeft gemaakt is ook de klepel een paar keer uit de klok gevallen. Laatstelijk is dat gebeurd op 10 augustus 1955. Toen de kosteres mevr. Bluemink de klok ging luiden - dat moest in die tijd nog met de hand gedaan worden- hoorde zij na enige trekken aan het touw een enorme knal boven in de toren en bleek de klepel uit de klok te zijn gevallen. Achteraf bleek, dat het leer waaraan de klepel was bevestigd, al in 50 jaar niet was vernieuwd.

Net voor de Duitse inval is de klok op 20 april 1940 op de monumentenlijst geplaatst en daarmee gered van de vordering door de Duitsers in 1943. Toen de Duitsers de klok kwamen invorderen wees de toenmalige Hervormde dominee Brouwer op de erkenning als monument. De dominee deed dit waarschijnlijk met een grijns op het gezicht zodat de Duitse soldaten hem toesnauwden, dat zij dan hem wel in de plaats van de klok mee zouden nemen. De dominee heeft toen toch maar de verstandigste weg gekozen en zijn gezicht in de plooi gehouden. De klok van de Rooms Katholieke kerk is wel gevorderd en uiteraard is deze niet meer terug gekomen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog mocht de klok op last van de bezetter in verband met luchtbeschermingsmaatregelen niet geluid worden. De traditie om de klok elke dag om 12.00 uur, voor de kerkdiensten op de zon- en feest-dagen en bij begrafenissen te luiden, heeft in die tijd dus stilgestaan.

Het uurwerk en het slagwerk van de klok is tegenwoordig afgestemd op en verbonden met de wereldtijd die vanuit Zwitserland wordt geregeld. Het luiden van de klok wordt nu geregeld door het omdraaien van een knop. Dat was in het verleden wel anders geregeld. De ouderen herinneren zich zeker nog de aanwezigheid van het luidtouw (een dikke kabel) in de toren. Hiermee moest de klok in beweging worden gezet. Soms was dat echt geen kleinigheid. Daarbij kan het volgende voorval worden vermeld. Op 26 november 1890 overleed koning Willem III. De overheid had bevolen dat acht dagen lang tot de dag van zijn begrafenis de klok gedurende drie uren per dag geluid moest worden. De koster die daarvoor de aangewezen persoon was, had na afloop een rekening ingediend bij de kerkvoogdij. Deze verwees hem echter voor betaling naar het gemeentebestuur. Het gemeentebestuur achtte echter de kerkvoogdij aansprakelijk, zodat de koster direct te maken kreeg met het zogenaamde 'van het kastje naar de muur' sturen.


De klok in de klokkestoel. Het opschrift van deze klok luidt: SANCTA UTSULA IS MJNEN NAME MIJ GHELUT IN GODE BEQUAME: JAN WAG-HEVENS MAEK MIJ INT JAER ONS HEREN XVCXLI; HENRICUS VAN MERODE HEER TOT PITTERSCHEM BEMIJNT GOD BOVENAL Recht onder is op de klok het wapen van Merode-Pitterhem te zien.
terug